Uống trà là một việc không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của những người dân Nhật Bản và khi nhắc đến trà Nhật Bản, mọi người đều sẽ nghĩ ngay đến matcha (bột trà xanh). Tuy nhiên, không chỉ có riêng matcha, ở Nhật có rất nhiều loại trà xanh khác như Houjicha, Gyokuro, Kukicha,… cùng với những công dụng tuyệt vời như chống ung thư, ngăn ngừa lão hóa và giảm cholesterol,… Nếu có cơ hội đến với đất nước Nhật Bản sao bạn không thưởng thức thử những loại trà độc đáo này, chắc chắn bạn sẽ tìm được hương vị trà yêu thích nhất của chính mình. Hãy đọc kỹ bài viết dưới đây của chúng tôi để cùng tìm hiểu về các loại trà xanh truyền thống nổi tiếng của người Nhật nhé!
Nguồn gốc của trà xanh
Trà xanh (Matcha) là thức uống từ lá trà đã có từ xưa đến nay. Cách thức mà tạo nên món trà xanh thực sự không ít. Nhưng ngày nay nhiều người lại lựa chọn bột trà xanh và trờ thành hình thức ưu chuộng nhất.
Nhiều người cũng đã nghĩa rằng bột lá trà xanh được xuất phát từ Trung Quốc, nhưng thật ra thì phương pháp nghiền bột lá trà để chế biến đồ uống được hình thành từ thời nhà Đường, nhà Tống của Trung Quốc dùng trong các nghi lễ Phật giáo.
Đến mãi sau này, năm 1911, cách chế biến này mới lan truyền rộng rãi tới Nhật Bản bởi nhà sư Eisai . Từ sau đó cho đến nay , bột trà xanh dần dần bị mờ nhạt ở Trung Quốc nhưng lại vô cùng nổi tiếng tại Nhật. Đặc biệt là các thiền viện. Bột trà xanh hay matcha trở thành hương vị trà xanh tinh tế mang đậm phong vị Nhật.
Đặc trưng trà xanh của Nhật Bản
Hầu hết trà sản xuất tại Nhật Bản là “trà xanh”. Sự khác biệt quan trọng nhất giữa trà xanh Nhật Bản và Trung Quốc là ở Nhật, lá trà được xử lý bằng phương pháp hấp để ngăn chặn sự oxy hóa sau đó được đem sấy khô (ngoại trừ một số vùng ở Kyushu sử dụng kỹ thuật rang trà), trong khi đó trà Trung Quốc chủ yếu được sản xuất theo phương pháp rang.
Ở Nhật Bản, thời gian thu hoạch trà là vào mùa xuân; bắt đầu sớm nhất tại khu vực phía Nam sau đó đi dần lên phía Bắc. Mặc dù đều cùng là trà xanh, nhưng tùy vào quy trình trồng; và cách chế biến lại tạo ra những loại trà khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về 15 loại trà xanh phổ biến nhất ở Nhật nhé!
Cách chuẩn bị trà
Matcha sẽ được bắt đầu vài tuần trước khi thu hoạch lá trà; có thể kéo dài tới 20 ngày.
Thời gian thu hoạch trà vào mùa xuân, bắt đầu sớm nhất tại khu vực phía Nam sau đó đi dần lên phía Bắc.
Cây chè được che chắn tuyệt đối để ngăn chặn ánh sáng mặt trời; giúp cây chậm phát triển, kích thích tăng trưởng nồng độ chất diệp lục; tạo nên các amino acid đem tới vị ngọt nhiều hơn cho trà.
Trà được sấy khô thông thường gọi là gyokuro – trà ngọc sương.
Lá trà vụn vì một lí do nào đó sẽ là tencha.
Tencha có thể được rút sợi cắt cuống và nghiền nhỏ thành thứ bột mịn xanh tươi, ấy là matcha.
Các loại trà xanh
Gyokuro là gì?
Gyokuro là loại trà xanh được trồng trong bóng râm của vườn phủ lưới khoảng 2-3 tuần trước khi thu hoạch. Lá trà được che trong bóng râm giúp hạn chế quá trình sản xuất catechin từ axit amin do đó khiến hương vị trở nên đậm đà hơn.
Ngoài ra, phương pháp này cũng giúp giữ được màu xanh của lá trà, khiến khi pha lên nước trà có màu xanh ngọc bích. Sau khi thu hoạch, lá trà được hấp và sấy khô khoảng 2-3 lần (mỗi lần trong khoảng thời gian rất ngắn) sau đó được vo cuộn thành những búp trà nhỏ xíu. Quá trình vo cuộn trà Gyokuro đều được làm thủ công bằng tay.
Trà Gyokuro có mùi thơm và hương vị đậm đà hơn các loại trà xanh thông thường khác nên giá thành khá cao và được đánh giá là loại trà quý nhất ở Nhật
Sencha là gì?
Sencha (trà tiễn) là một loại trà xanh phổ biến nhất của Nhật Bản; chiếm khoảng 80% sản lượng trà được sản xuất tại Nhật Bản. Sencha được làm từ lá trà xanh, trồng trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời; và thu hoạch những lớp lá non trên cùng. Những búp trà sau khi thu hoạch phải được xử lý hấp ngay; để không lên men và ngăn chặn sự oxy hóa.
Sau đó, các lá trà được chà xát và làm khô bằng khí nóng cho đến khi trọng lượng giảm xuống. Các búp trà được vò tạo thành những búp hình nón và sấy khô; cho đến khi đạt thành phẩm bằng trọng lượng ban đầu. Việc hấp trà làm cho diệp lục có trong lá trà không bị phân hủy; giúp cho búp trà trở nên mềm mại dễ chuốt thẳng và trà có màu xanh đặc trưng.
Tùy theo thời gian hấp trà, người ta chia sencha thành 5 loại khác nhau là Asamushi Sencha (trà sencha hấp sơ), Chumushi Sencha (trà sencha hấp vừa), Fukamushi Sencha (trà sencha hấp kỹ), Tokumushi sencha (trà sencha hấp lâu) và Gokumushi sencha (trà sencha hấp hai lần).
Tencha là gì?
Tencha là những lá trà được sử dụng làm bột matcha trước khi được nghiền. Sau khi thu hoạch, lá trà được hấp rồi đem làm lạnh; sau đó sấy khô bằng cách thả rơi tự do vào một khoang không khí nóng từ trên cao. Việc làm khô bằng luồng khí nóng này giúp lá trà thẳng và không bị co, gập; gãy giúp cho việc tách bỏ cuống và gân lá được dễ dàng.
Tencha không được cho vào máy nhào, vò, cuộn nên không dậy mùi thơm khi pha vào nước nóng; nhưng lại giữ được nhiều hương thơm tự nhiên và tinh chất tối đa để nghiền thành bột matcha. Việc chế biến trà Tencha đạt chất lượng tốt hay không ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị của matcha.
Matcha là gì?
Matcha là loại trà nổi tiếng, đặc trưng của Nhật Bản, là “linh hồn” của nghi thức trà đạo truyền thống của người Nhật. Ngoài ra, bột matcha còn là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến các món ăn như kem matcha, bánh ngọt matcha,… Matcha là loại trà xanh cao cấp được nghiền mịn bằng cối đá granite được thiết kế đặc biệt..
Đứng vị trí số một là loại trà thượng phẩm dùng trong nghi lễ trà đạo. Được làm từ những lá trà non nhất (còn toàn bộ phần thân và cành lá bị cắt bỏ) nên bột trà rất mịn; có màu xanh lá mạ sáng, cùng hương vị tinh tế; ngọt dịu tự nhiên và được bán với giá thành cao nhất. Được chế biến từ lá trà non của ngọn cây nên bột trà mịn; và có hương vị không kém loại thượng phẩm là mấy; chỉ có điều khác là bột trà có màu xanh lá cây đậm hơn một chút.
